Τι είναι η ιογενής λευχαιμία της γάτας;
Είναι μια κοινή και ταυτόχρονα σοβαρή μολυσματική ασθένεια στις γάτες, που οφείλεται σε ένα ρετροϊό και αποτελεί συχνό αίτιο θανάτου. Είναι πιο διαδεδομένη σε περιβάλλοντα όπου συνυπάρχουν πολλές γάτες όπως ένα καταφύγιο, ένα σπίτι ή μια γειτονιά με μεγάλο αριθμό γατών. Έχει παγκόσμια εξάπλωση και έχει ενοχοποιηθεί για την πρόκληση λεμφώματος, λευχαιμίας, μυελοκαταστολής, ανοσοανεπάρκειας και πολλών άλλων παθήσεων στις προσβεβλημένες γάτες.
Πώς μεταδίδεται η ιογενής λευχαιμία;
Η ιογενής λευχαιμία μεταδίδεται κυρίως με το σάλιο αλλά και με τα κόπρανα, τις ρινικές εκκρίσεις, το γάλα, και τα ούρα μιας μολυσμένης γάτας. Η μετάδοση γίνεται μέσα από περιποίηση, γλείψιμο, δάγκωμα, κοινά πιάτα και σκεύη υγιεινής, μετάγγιση αίματος και μπορεί να συμβεί και κατά τη διάρκεια της κύησης και της γαλουχίας από μολυσμένη μητέρα στο γατάκι. Για τη μετάδοση της νόσου απαιτείται στενή επαφή.
Νεαρά γατάκια, ειδικά εκείνα κάτω από 4-6 μηνών, είναι πιο ευαίσθητα στον ιό της λευχαιμίας αφού το ανοσοποιητικό τους σύστημα δεν είναι ώριμο.
Η λοιμώδης λευχαιμία δεν μπορεί να μεταδοθεί σε ανθρώπους, σκύλους, ή άλλα ζώα.
Ποιες γάτες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να μολυνθούν;
- Οι αδέσποτες γάτες
- Οι γάτες ιδιοκτητών που έστω και περιστασιακά διαβιούν έξω από το σπίτι και έρχονται σε επαφή με γάτες φορείς του ιού
- Γάτες εκτροφείων ή ιδιοκτητών που έχουν πολλά ζώα, όταν μεταξύ αυτών βρίσκονται φορείς του ιού. Το πρόβλημα προκύπτει όταν στις κοινότητες αυτές των γατιών εισέρχονται γατιά χωρίς να έχουν ελεγχθεί
- Μικρά γατάκια που προέρχονται από μολυσμένες γάτες-μητέρες
Συμπτώματα στις γάτες με ιογενή λευχαιμία
Μερικές γάτες μπορούν να παρουσιάζουν ήπια συμπτώματα, αλλά πολλές γάτες παραμένουν ασυμπτωματικές. Ωστόσο τα συμπτώματα της FeLV ποικίλλουν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με το ποια κύτταρα είναι προσβεβλημένα. Οι διαφορετικές κλινικές εκδηλώσεις έχουν αποδοθεί στην ογκογόνο, κυτταροπαθογόνο και ανοσοκατασταλτική δράση του ιού με την τελευταία να αποτελεί την αιτία ευαισθητοποίησης των ζώων σε πολλές ευκαιριακές λοιμώξεις και να δημιουργεί κατάλληλο έδαφος για εμφάνιση ανοσολογικών και αυτοάνοσων νοσημάτων.
Γενικά συμπτώματα μπορούν να είναι:
- Απώλεια σωματικού βάρους
- Απώλεια της όρεξης
- Πυρετός
- Αφυδάτωση
- Ρινικό και οφθαλμικό έκκριμα
- Διάρροια – εντερίτιδα – παρουσία αίματος στα κόπρανα
- Χρόνια ουλοστοματίτιδα
- Κακή κατάσταση τριχώματος
- Λήθαργος
- Λεμφαδενοπάθεια
- Ωχρότητα βλεννογόνων
- Αναιμία
- Ίκτερος
- Λοιμώξεις του δέρματος, της ουροδόχου κύστης, και του ανώτερου αναπνευστικού
- Αναπαραγωγικά προβλήματα στα θηλυκά
Θα πρέπει να σημειωθεί ότι 30% των γατιών που προσβάλλονται από τον ιό της λευχαιμίας εμφανίζει ανάπτυξη νεοπλασίας (καρκίνος) με πιο συχνό το λέμφωμα.
Διάγνωση της ιογενενής λευκαιμίας
Η ιογενής λευχαιμία μπορεί να διαγνωστεί με μια απλή εξέταση αίματος διαθέσιμη στο κτηνιατρείο μας.
Υπάρχουν δύο τύποι των εξετάσεων αίματος που χρησιμοποιούνται συνήθως για τη διάγνωση:
- ELISA (ενζυμική ανοσοπροσροφητική δοκιμασία) Η δοκιμή αυτή προσδιορίζει πρωτεΐνες FeLV στο αίμα γάτας και μπορεί να προσδιορίσει τις γάτες με πρώιμη λοίμωξη.
- IFA (δοκιμασία αντισώματος έμμεσου ανοσοφθορισμού) Για τη δοκιμή αυτή πρέπει να σταλεί δείγμα σε ένα διαγνωστικό εργαστήριο και μπορεί να ανιχνευτεί η μόλυνση όταν η νόσος έχει προχωρήσει στο δεύτερο στάδιο. Σε γενικές γραμμές, οι γάτες με IFA-θετικό αποτέλεσμα έχουν μια κακή μακροπρόθεσμη πρόγνωση.
Ενδείξεις ελέγχου για FeLV αποτελούν οι
- Γάτες που δεν έχουν ελεγχθεί ποτέ στο παρελθόν και ειδικά όσες θέλουν να εμβολιαστούν κατά του νοσήματος
- Γάτες που υιοθετήθηκαν πρόσφατα και ειδικά αυτές που πρόκειται να ζήσουν μαζί με άλλες ή που πρόκειται να γίνει εισαγωγή τους σε εκτροφές
- Γάτες που ζουν αποκλειστικά έξω από το σπίτι και εκτίθενται διαρκώς στον ιό, καλό θα είναι να ελέγχονται μία φορά το χρόνο
- Γάτες άρρωστες με συμπτώματα συμβατά με τη λοίμωξη από τον ιό
- Γάτες σε εκτροφές στις οποίες το νόσημα ενδημεί, για το διαχωρισμό των μολυσμένων από τις αρνητικές
Αν η γάτα μου είναι θετική τι πρέπει να κάνω;
Σ’ αυτό το σημείο θα πρέπει να τονιστεί ότι κάθε γατάκι που προσβάλλεται από τον ιό, δεν σημαίνει απαραίτητα ότι και θα νοσήσει. Αυτό γιατί ένα μεγάλο ποσοστό γατιών που προσβάλλονται από τον ιό είναι σε θέση να αναπτύξουν ανοσία και να αντιμετωπίσουν τον ιό.
Μια δεύτερη κατηγορία γατιών αναπτύσσει ανοσία και περιορίζει τον ιό, αλλά όταν υποβληθεί σε στρες ή σε ανοσοκατασταλτική θεραπεία είναι δυνατό να νοσήσει.
Τέλος μια τρίτη κατηγορία γατιών δεν είναι ικανή να εμφανίσει ανοσία και συνεπώς μετά από έκθεσή της στον ιό το γατάκι θα νοσήσει. Έτσι εάν ένα γατάκι προέρχεται από μολυσμένη μητέρα ή αν αποκτήσετε μια καινούργια γάτα και βρεθεί θετική στον ιό χωρίς όμως να εμφανίζει συμπτώματα, θα πρέπει το ζώο αυτό να επανεξεταστεί σε ένα μήνα για να διαπιστωθεί αν η προσβολή είναι παροδική ή όχι. Τα μικρά γατάκια θα πρέπει να ελέγχονται μετά την ηλικία των 16 εβδομάδων.
Θεραπεία και διαχείριση της ιογενής λευκαιμίας
Δυστυχώς, δεν υπάρχει θεραπεία για τον ιό. Η όποια προσπάθεια θεραπείας είναι παρηγορητική και περιλαμβάνει την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της νόσου και την καταπολέμηση των δευτερογενών λοιμώξεων. Εάν η γάτα σας είναι θετική στον ιό θα παραμείνει μολυσμένη για το υπόλοιπο της ζωής της. Ο εμβολιασμός δεν θα είναι επωφελής, αν η γάτα σας έχει ήδη μολυνθεί.
Αν το γατάκι σας είναι φορέας του νοσήματος πριν επιχειρηθεί οποιαδήποτε προσπάθεια θεραπείας θα πρέπει να λάβετε υπόψη σας πως αν έχετε και άλλες γάτες θα πρέπει να την απομονώσετε από αυτές και να έχει ξεχωριστά δοχεία παράθεσης τροφής, νερού και ατομικό δοχείο υγιεινής.
Πρέπει να κρατήσετε τη μολυσμένη γάτα σε εσωτερικούς χώρους γιατί αποτελεί απειλή για τις άλλες γάτες και αφετέρου αυξάνεται για την ίδια η πιθανότητα προσβολής από λοιμώξεις. Επιπλέον θα πρέπει να στειρωθεί για αποφυγή διασποράς του ιού. Μπορούμε να βοηθήσουμε τη γάτα σας να αισθανθεί καλά για όσο το δυνατόν περισσότερο και να ενισχύσουμε την προστασία της από δευτερογενείς μολύνσεις.
Πόσο αποτελεσματικός είναι ο εμβολιασμός κατά του ιού;
Τα εμβόλια κατά του FeLV είναι διαθέσιμα εδώ και πολλά χρόνια, βελτιώνονται συνεχώς και είναι χρήσιμα στην πρόληψη. Δυστυχώς, κανένα εμβόλιο δε δρα 100% προστατευτικά. Όπου είναι δυνατόν, μην επιτρέπετε στη γάτα σας, ιδιαίτερα σε ένα γατάκι, να έλθει σε στενή επαφή με γάτες μολυσμένες με FeLV ή με γάτες άγνωστου ιστορικού εμβολιασμού.
Ο εμβολιασμός δε συνιστάται για γάτες που διαβιούν αποκλειστικά σε κλειστούς χώρους. Μπορούμε να συζητήσουμε μαζί τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα του εμβολιασμού της γάτας σας κατά της ασθένειας αυτής, με βάση το συγκεκριμένο τρόπο ζωής της και τον κίνδυνο έκθεσης και να δημιουργήσουμε το εμβολιακό της πρόγραμμα.
Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης;
- Εμβολιασμός. Αν η γάτα σας είναι αρνητική στην εξέταση αίματος τότε μπορεί να εμβολιαστεί.
- Έλεγχος κάθε νεοεισερχόμενου γατιού σε εκτροφές ή σε χώρους όπου υπάρχουν άλλα γατιά
- Να μην επιτρέπεται στις ανεμβολίαστες οικόσιτες γάτες να κυκλοφορούν έξω από το σπίτι.
- Απομόνωση των οροθετικών γατιών.
